Bạn có biết công nghệ quay phim và thu âm tạo nên thước phim lịch sử ngày Quốc khánh 2/9/1945

Năm 1945 thời mà đồ họa 3D và Phim ảnh là một điều khác xa sỉ Các khóa học 3D hay làm phim cũng cực là hiếm, dưới đay Up Academy xin giới thiệu đôi nét về một số máy và công nghệ thời đó.

1. Công nghệ quay phim năm 1945

Giữa thế kỷ XX, máy quay phim còn khá thô sơ so với ngày nay. Các phóng viên, nhà báo và đội quay phim quốc tế có mặt tại Hà Nội đã sử dụng những máy quay phim cơ học chạy bằng lò xo. Trước khi quay, người quay phải vặn cót, và mỗi lần chỉ quay được vài chục giây đến hơn một phút, điều này giải thích tại sao các cảnh phim về ngày 2/9 thường ngắn và ngắt quãng.

Chất liệu quay phổ biến là phim nhựa celluloid. Với các sự kiện quan trọng, thường dùng phim 35mm có độ nét và chất lượng cao, phục vụ cho việc chiếu rạp và lưu trữ. Ngoài ra, phim 16mm nhỏ gọn hơn, thường được các phóng viên chiến trường sử dụng vì dễ mang theo. Đặc biệt, toàn bộ phim tư liệu về ngày Quốc khánh 1945 đều là đen trắng, bởi công nghệ phim màu Kodachrome tuy đã xuất hiện ở Mỹ từ 1935 nhưng rất hiếm, đắt đỏ và gần như không thể triển khai ở Việt Nam lúc bấy giờ.

Một số hãng máy quay nổi tiếng có thể đã được sử dụng như Bell & Howell (Mỹ), Debrie Parvo (Pháp) và đặc biệt là Arriflex (Đức) – loại máy hiện đại, gọn nhẹ, phù hợp để ghi lại những sự kiện đông người. Nhờ các thiết bị này, chúng ta có hình ảnh Quảng trường Ba Đình chật kín đồng bào, lá cờ đỏ sao vàng tung bay, và hình ảnh giản dị nhưng uy nghi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

2. Công nghệ thu âm

Trong khi hình ảnh được quay khá đầy đủ, âm thanh sự kiện lại không được ghi trực tiếp bằng máy quay, vì công nghệ ghi hình kèm âm thanh lúc đó chưa phổ biến. Thay vào đó, giọng đọc Tuyên ngôn Độc lập của Bác Hồ được ghi lại riêng nhờ công sức của kỹ sư Trần Văn Khánh thuộc Đài Tiếng nói Việt Nam.

Ông đã sử dụng máy ghi âm Magnetophon – một loại máy ghi âm băng từ tiên tiến do Đức phát minh từ thập niên 1930. Đây là thiết bị ghi âm hiện đại nhất thời đó, hoạt động dựa trên nguyên lý từ trường: âm thanh thu qua micro, được khuếch đại bằng đèn điện tử rồi ghi lại trên băng từ. Chất lượng âm thanh của Magnetophon vượt xa các phương pháp ghi cơ học lên đĩa nhựa, nhờ đó giọng Bác Hồ đến nay vẫn còn vang vọng, rõ ràng.

Công nghệ xử lý âm thanh thời kỳ này hoàn toàn analog. Sau khi ghi, kỹ thuật viên có thể chỉnh âm lượng qua mixer đèn điện tử, hoặc cắt ghép băng từ bằng kéo và keo dán. Việc lọc nhiễu, giảm ồn rất hạn chế, chỉ dừng ở mức cơ bản bằng mạch điện. Vì vậy, trong bản ghi âm gốc, ta vẫn nghe thấy tiếng xước nhẹ và độ vang đặc trưng của thiết bị thời đó.

3. Ghép hình ảnh và âm thanh

Một điểm đáng chú ý là: âm thanh và hình ảnh không được ghi đồng bộ trong buổi lễ 2/9/1945. Toàn bộ phim quay ở Quảng trường Ba Đình đều là phim câm, chỉ có hình mà không có tiếng. Sau này, khi tiến hành dựng phim tư liệu, các nhà làm phim đã ghép bản ghi âm giọng Bác với hình ảnh ngày Quốc khánh. Đây chính là kỹ thuật hậu kỳ thủ công: người dựng phải chọn khung hình, căn chỉnh nhịp môi và cử chỉ của Bác sao cho trùng khớp với đoạn ghi âm.

Nhờ sự kết hợp đó, chúng ta ngày nay mới có thể xem được những thước phim hoàn chỉnh: vừa thấy hình ảnh lịch sử vừa nghe giọng Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập – một sự kết hợp mang tính biểu tượng.

4. Giá trị lịch sử của công nghệ ấy

Dù thiết bị thô sơ, thời lượng ghi hạn chế và điều kiện chiến tranh khắc nghiệt, những thước phim và bản ghi âm năm 1945 đã vượt qua thử thách của thời gian để trở thành chứng nhân lịch sử. Chúng không chỉ ghi lại một khoảnh khắc trọng đại của dân tộc, mà còn cho thấy trình độ công nghệ điện ảnh và âm thanh thời bấy giờ.

Nhờ công nghệ quay phim cơ học và máy ghi âm Magnetophon, thế hệ hôm nay và mai sau có thể tận mắt, tận tai chứng kiến thời khắc khai sinh đất nước, cảm nhận không khí thiêng liêng của ngày 2/9/1945. Những thước phim và bản ghi âm ấy vì thế không chỉ là tư liệu quý giá, mà còn là di sản văn hóa – lịch sử vô giá của dân tộc Việt Nam.